Mood là gì? Bạn nên làm gì mỗi khi tụt Mood?

Mood là gì? Tụt Mood là do đâu? Bạn nên làm gì mỗi khi tụt Mood?

Mood là gì?

Mood hay tâm trạng là một trạng thái tâm lý đại diện cho khuynh hướng cảm xúc của một cá nhân trong một khoảng thời gian cụ thể. Không giống như cảm xúc, thường là phản ứng với các sự kiện hoặc kích thích cụ thể, Mood không nhất thiết phải gắn liền với các sự việc cụ thể.

Ví dụ, bạn có thể cảm thấy hạnh phúc dâng trào khi nhận được tin tốt, nhưng tâm trạng vui vẻ nói chung có thể tồn tại mà không có lý do rõ ràng.

Nó có thể nâng cao trải nghiệm của bạn, khiến những ngày tươi đẹp trở nên tuyệt vời hơn hoặc ngược lại.

Yếu tố ảnh hưởng đến tâm trạng

Yếu tố bên ngoài

Môi trường đóng một vai trò quan trọng trong việc quyết định tâm trạng. Ví dụ điển hình là thời tiết. Vào những ngày nắng thường nâng cao tinh thần. Ngược lại thời tiết u ám đôi khi dẫn đến cảm giác u sầu.

Tương tác xã hội cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng. Dành thời gian cho những người thân yêu hoặc nhận được phản hồi tích cực có thể nâng cao Mood. Và khi có những xung đột hoặc chỉ trích mood sẽ giảm xuống.

Yếu tố bên trong

Là những yếu tố nội tại ảnh hưởng đến tâm trạng từ bên trong. Ví dụ, thay đổi nội tiết tố, thiếu ngủ hoặc thay đổi chế độ ăn uống, đều dẫn đến tâm trạng thất thường.

Suy nghĩ và niềm tin cũng định hình Mood. Việc tiêu cực dai dẳng hoặc nuôi dưỡng bi quan về thế giới dẫn đến tâm trạng chán nản kéo dài. Mặt khác, tư duy tích cực và quan điểm lạc quan, như tấm đệm chống lại việc tụt Mood, thúc đẩy khả năng phục hồi cảm xúc.

Vai trò của chất dẫn truyền thần kinh

Chất dẫn truyền thần kinh là chất truyền tin hóa học của não, truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Chất dẫn truyền đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh Mood, cảm xúc và sức khỏe tinh thần tổng thể.

1. Serotonin: Thường được mệnh danh là chất dẫn truyền thần kinh “cảm giác dễ chịu”. Serotonin có liên quan đến hạnh phúc và sức khỏe. Mức serotonin thấp có liên quan đến rối loạn tâm trạng như trầm cảm.
2. Dopamine: Chất dẫn truyền thần kinh này gắn liền với niềm vui, phần thưởng và động lực. Đó là cảm giác khi đạt được mục tiêu hoặc đam mê một hoạt động yêu thích.
3. Norepinephrine: Nó đóng vai trò trong sự tỉnh táo và kích thích. Sự mất cân bằng nồng độ norepinephrine có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng, lo lắng và trầm cảm.

Vai trò của nội tiết tố

Hệ thống nội tiết chịu trách nhiệm sản xuất và điều chỉnh hormone. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng. Hormon là những chất hóa học di chuyển trong máu, ảnh hưởng đến các quá trình sinh lý  bao gồm cả Mood.

• Cortisol: Thường được gọi là “hormone gây căng thẳng”, nồng độ cortisol tăng cao có liên quan đến việc gia tăng căng thẳng và lo lắng. Căng thẳng mãn tính có thể dẫn đến nồng độ cortisol cao liên tục, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm trạng.
• Estrogen và Progesterone: Những hormone sinh dục nữ này có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, đặc biệt liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, mang thai và mãn kinh. Sự dao động của các hormone này có thể dẫn đến tâm trạng thất thường, khó chịu và cảm giác buồn bã.
• Hormon tuyến giáp: Tuyến giáp sản xuất hormone điều hòa quá trình trao đổi chất. Sự mất cân bằng, cường giáp (hoạt động quá mức) hoặc suy giáp (hoạt động kém), có thể dẫn đến rối loạn tâm trạng.

Biểu hiện bị tụt Mood

Phản ứng cơ thể

• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi dai dẳng hoặc thiếu năng lượng, ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ.
• Rối loạn giấc ngủ: Đây có thể là chứng mất ngủ (khó ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ) hoặc chứng thèm ngủ (buồn ngủ quá mức).
• Thay đổi khẩu vị: Tăng hoặc giảm đáng kể lượng thức ăn nạp vào cơ thể.
• Đau nhức không rõ nguyên nhân: Chẳng hạn như đau đầu, căng cơ hoặc khó chịu ở dạ dày.

Phản ứng cảm xúc

• Nỗi buồn hay sự tuyệt vọng: Một cảm giác tuyệt vọng hay u ám lan tỏa.
• Khó chịu: Dễ khó chịu hoặc thất vọng vì những vấn đề nhỏ nhặt.
• Thiếu hứng thú: Giảm hứng thú với các hoạt động từng yêu thích.
• Cảm giác tội lỗi hoặc vô dụng: Thường xuyên nói chuyện tiêu cực và có thái độ tự phê bình gay gắt.

Làm gì khi bị tụt Mood

Làm sáng tỏ những nguyên nhân

Việc đào sâu nguyên nhân khiến tâm trạng sa sút chính là điều đầu tiên bạn nên làm. Quá trình này đòi hỏi sự xem xét nội tâm, quan sát và đôi khi cả phản hồi từ bên ngoài. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm mất mát cá nhân, căng thẳng tại nơi làm việc, vấn đề sức khỏe hoặc những tổn thương trong quá khứ chưa được giải quyết.

Nguyên nhân gốc rễ có thể là một sự kiện đơn lẻ, một chuỗi sự kiện hoặc thậm chí là các yếu tố gây căng thẳng mãn tính tích tụ theo thời gian. Khi bạn tiêu cực trong một thời gian dài hoặc niềm tin giới hạn đã ăn sâu vào tâm trí. Tìm kiếm gốc rễ không phải là đổ lỗi mà là đạt được sự rõ ràng.

Chỉ khi giải quyết vấn đề một cách trực tiếp, mới đạt được nền tảng điều hướng tâm trạng xuống dốc.

Chiến lược dài hạn để phục hồi

• Điều chỉnh lối sống: Đơn giản như kết hợp chế độ ăn uống cân bằng. Hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì lịch trình ngủ đều đặn đều ảnh hưởng sâu sắc đến tâm trạng.
• Thay đổi tư duy: Nuôi dưỡng tư duy phát triển, rèn luyện lòng biết ơn và thách thức các kiểu suy nghĩ tiêu cực có thể thay đổi cảm xúc của một người.
• Phát triển kỹ năng: Học các kỹ thuật giảm căng thẳng. Tập thở sâu, thiền hoặc thậm chí là có một sở thích nào đó, có thể đóng vai trò là bước chuyển quan trọng trong thời gian thử thách.
• Xây dựng hệ thống hỗ trợ: Bao quanh bản thân với những cá nhân có thể hỗ trợ. Đó là bạn bè, gia đình hay nhóm tình nguyện. Họ có thể cung cấp nền tảng cảm xúc cần thiết trong những thời điểm khó khăn.

Cần gặp một chuyên gia

Nếu rối loạn tâm trạng kéo dài, trầm trọng hơn hoặc dẫn đến cảm giác tuyệt vọng hoặc có ý nghĩ tự làm hại bản thân, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự trợ giúp của chuyên gia.

Lời kết

Giải quyết tình trạng tụt Mood là một cuộc hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, bền bỉ và lòng trắc ẩn. Thách thức là không thể tránh khỏi. Mọi thử thách đều mang đến cơ hội phát triển và mỗi một lần tâm trạng sa sút là một cơ hội để xem xét nội tâm và lấy lại sức mạnh.